4 jun '25 - Met alles wat er speelt tussen Europa en Rusland sinds de inval in Oekraïne in 2022 zijn de spanningen hoog. Europa steunt Oekraïne politiek, economisch en militair en dat zorgt voor frictie met Rusland. Europese landen zijn druk bezig om hun legers op orde te krijgen. Ook Nederland onderneemt actie om het leger in paraatheid te brengen. Er zal meer worden geoefend en de kans dat u militaire voertuigen op de weg tegen gaat komen, wordt hierdoor groter.
Feit of Fabel: Schade aan uw auto is gedekt door de verzekering van een militair voertuig in een colonne als dat voertuig u van links aanrijdt.
Enige tijd geleden schreven wij al een artikel waarin we aangaven hoe het zit met de voorrangsregels voor militaire voertuigen. Maar hoe zit het als u bij een schade betrokken raakt met een voertuig uit een militaire colonne? Is schade aan uw auto dan verzekerd? En zijn er in de tussentijd wijzigingen geweest in de herkenbaarheid van een militaire colonne?
Gelijkwaardige kruising
Stel, u nadert een gelijkwaardige kruising en van links komt een voertuig aanrijden. U komt van rechts, wilt rechtdoor en u verwacht voorrang te krijgen van het van links komende voertuig. Het voertuig rijdt ook niet hard, dus dat deze op tijd voor u zal stoppen, is u duidelijk.
U heeft goed gekeken of u zelf geen voorrang aan een van rechts komend voertuig moet geven, maar de weg is vrij. Op het moment dat u echter de kruising oprijdt, wordt u aangereden door het voertuig dat van links kwam. Dit voertuig blijkt een militair voertuig te zijn dat deel uitmaakt van een militaire colonne waarvan het voorste voertuig de kruising al was overgestoken.
Militaire colonne
Bij een verkeersongeval is in principe de veroorzaker aansprakelijk. Dus als een militair voertuig u aanrijdt, moet de vraag worden beantwoord of de bestuurder van dat voertuig schuldig is. Maar hier komt een complicerende factor bij: militaire voertuigen die in colonne rijden, volgen strikte verkeersregels en deze voertuigen krijgen soms voorrang in bepaalde situaties.
Hoe herkent u een militaire colonne?
Militaire colonnes zijn herkenbaar aan een blauwe vlag linksvoor op het eerste voertuig en een groene vlag linksvoor op het laatste voertuig. De voertuigen die tussen het eerste en het laatste voertuig rijden, voeren geen vlag. Ook voeren voertuigen in een colonne geen blauwe verlichting meer. Dit is veranderd per 1 januari 2025. Misschien heeft u voor uw theorie-examen geleerd dat het voorste voertuig van een militaire colonne 2 blauwe vlaggetjes (1 links en 1 rechts aan de voorkant van het voertuig) heeft als deze deelneemt aan een militaire colonne. En de andere deelnemende voertuigen hebben een blauwe koplamp en het laatste voertuig in de colonne heeft een groene vlag. De aanleiding om dit aan te passen was omdat Nederland een afwijkende uitvoering van herkenningstekens voor militaire colonnes had. Door deze wetswijziging in te voeren, kunnen militaire colonnes zich nu effectiever verplaatsen bij het passeren van nationale grenzen.
Militaire colonne wel of niet doorkruisen?
Om de complexiteit van dit onderwerp te belichten, halen we het Reglement Verkeersregels en Verkeerstekens 1990 (RVV 1990) erbij. In artikel 16 staat de regel dat weggebruikers geen militaire colonnes mogen doorsnijden. In artikel 63 staat vervolgens dat verkeerstekens boven verkeersregels gaan. Omdat artikel 16 RVV 1990 een verkeersregel is, gaat een verkeersteken, zoals een verkeersbord, voor op de regel dat een weggebruiker geen militaire colonne mag doorsnijden.
In deze casus is nu dus de belangrijkste vraag of er sprake is van een gelijkwaardig kruispunt. Bij gelijkwaardige kruispunten geldt dat u, als u van rechts komt, voorrang heeft op de colonne zolang het voorste voertuig nog niet is gepasseerd. Wanneer het voorste voertuig al is gepasseerd, heeft u geen voorrang en mag de colonne dus niet doorkruist worden. Wanneer er geen sprake is van een gelijkwaardig kruispunt en u rijdt op een (met verkeerstekens aangegeven) voorrangsweg, dan heeft u voorrang op de colonne en mag u de colonne wel doorkruisen.
Feit of fabel?
De stelling luidt ‘Schade aan uw auto is gedekt door de verzekering van een militair voertuig in een colonne als dat voertuig u van links aanrijdt.’
Los van de vraag of u het militaire voertuig voorrang had moeten geven, is deze stelling een fabel. Want militaire voertuigen zijn vrijgesteld van de wettelijke verzekeringsplicht voor motorrijtuigen (WAM artikel 17.1**). De gedachte hierachter is dat de Staat der Nederlanden zodanig kapitaalkrachtig is dat schades ‘uit eigen zak’ kunnen worden betaald. Schade die u oploopt door een militair voertuig kunt u indienen bij het ministerie van Defensie. Zorg er altijd voor dat u bewijsmateriaal verzamelt en de schade correct meldt bij Defensie om uw kans op vergoeding te maximaliseren.
Als u op een gelijkwaardige kruising geen voorrang heeft gegeven aan (voertuigen in) een militaire colonne bent u aansprakelijk voor de schade aan het militaire voertuig. Uw verzekeraar zal deze schade vergoeden. Als u alleen WA of WA + Beperkt Casco verzekerd bent, is de schade aan uw eigen auto niet verzekerd. Bovendien gaat dit ten koste van uw schadevrije jaren omdat sprake is van een zogenaamde schuldschade.
Als u WA + Volledig Casco verzekerd bent, wordt de schade aan het militaire voertuig vergoed, en ook de schade aan uw eigen voertuig. Maar ook dan valt u terug in uw schadevrije jaren. En het kost u uw eigen risico.
Als u op een voorrangsweg rijdt, en de militaire colonne niet, en een voertuig uit die colonne rijdt uw auto aan, dan is de bestuurder van het militaire voertuig aansprakelijk en kunt u de schade aan uw auto claimen bij het ministerie van Defensie.
Overmacht Defensie
In sommige gevallen kan Defensie zich beroepen op overmacht of bijzondere omstandigheden, bijvoorbeeld als het militaire voertuig tijdens een spoedmissie reed. Als Defensie niet aansprakelijk is en als u geen WA + Volledig Cascoverzekering heeft, draait u helaas zelf op voor de kosten van de schade aan uw auto.
Goed om te weten
Veel mensen kiezen ervoor om een militaire colonne altijd voorrang te geven. Wel zo makkelijk, want dan kunt u niet fout zitten. Maar wat zijn nu daadwerkelijk de regels? De verkeersregels die voor de gehele militaire colonne gelden zijn in de basis vrij simpel: de colonne moet zich aan de normale geldende verkeersregels houden.
Hier zijn wel enkele uitzonderingen op: in tegenstelling tot de normale verkeersdeelnemers hoeft een militaire colonne geen voorrang te geven bij voetgangersoversteekplaatsen en aan een bij een halte wegrijdende bus binnen de bebouwde kom. En als het voorste voertuig door groen licht is gereden, dan hoeven de volgende voertuigen niet te stoppen als het licht rood kleur kleurt.
Auteur
Gert-Jan Paauw, Specialist Verzekeringstechniek
**De Staat is vrijgesteld van de verplichting tot het sluiten van een verzekering. Indien een motorrijtuig waarvoor de vrijstelling geldt, aanleiding geeft tot burgerrechtelijke aansprakelijkheid, heeft de benadeelde jegens de Staat de rechten welke hij overeenkomstig deze wet anders tegenover de verzekeraar zou hebben, terwijl de bepaling van artikel 7 van overeenkomstige toepassing is. In de gevallen genoemd in artikel 4, eerste lid, komt de benadeelde echter niet op grond van het bepaalde in de vorige zin voor een uitkering in aanmerking.
In dit artikel is onder andere gebruikgemaakt van informatie op de website van het CBR.