Uniek in Europa

Het duurde twee jaar voor er in Nederland een verzekeringsoplossing kwam in de vorm van de NHT. ‘Uniek in Europa’, zo noemde de raad van commissarissen de NHT in 2003. “Dankzij een constructieve samenwerking met onder meer de internationale herverzekeraars, het Verbond van Verzekeraars, Zorgverzekeraars Nederland en de overheid werd de oprichting en invulling van de NHT een feit.” Er was één oplossing waarin alle branches participeerden.

En dat was toen inderdaad uniek. In België is bijvoorbeeld een vergelijkbare terreurpool opgezet, Trip genaamd, maar die zag pas in 2008 het levenslicht. Duitsland was eerder: daar was in 2002 Extremus al operationeel, maar dat is een aparte verzekeraar waar bedrijven zich specifiek en voor een aparte premie tegen terreurschade kunnen verzekeren.

Schrappen uit de dekking?

Voordat die unieke oplossing er was, moest er veel worden overlegd, weet José Thielen, die bij de totstandkoming van de NHT betrokken was. Ze was eerder betrokken geweest bij de luchtvaartpool en de pool die mogelijke schade door de millenniumovergang dekte. “De aanslagen van 11 september lieten voor het eerst zien wat voor impact terrorisme kan hebben. De eerste reactie was dan ook: terreurschade verdwijnt uit de dekking. In overleg is al snel besloten dat er toch een gezamenlijke oplossing moest komen. Die bestond eruit dat verzekeraars tot € 7,5 miljoen de schade zelf dragen en dat de NHT het bedrag daarboven tot een maximum van € 1 miljard voor haar rekening zou nemen.” Een deel daarvan werd bij herverzekeraars ondergebracht. “Dat deel had misschien groter kunnen zijn, maar verzekeraars wilden ook graag laten zien dat ze een deel van de risico’s wilden en konden dekken.”

Imagokwestie

Hans van Dijl voerde als directeur van de Verenigde Assurantiebedrijven Nederland (VAN), de voorloper van de Vereende, jarenlang het management van de pools. Het definitief uitsluiten van terreurschade is zeker aan de orde geweest in de nasleep van 11 september, zegt hij. “Maar het Verbond van Verzekeraars nam het initiatief voor een verzekeringsoplossing. Het zou slecht zijn voor het imago van verzekeraars als terreurschade uitgesloten zou worden. Uiteindelijk is daar de NHT uitgekomen. Het idee was dat verzekeraars daar een flink aandeel in moesten hebben. Daarom nemen zij gezamenlijk € 400 miljoen van die € 1 miljard voor hun rekening.”

Huis-aan-huismailing

Om de verzekeringsdekking bij Nederlanders bekend te maken, werd een collectieve huis-aan-huismailing verstuurd over de nieuwe terreurclausule. “Het leefde niet bepaald bij de verzekerden”, zegt Van Dijl. “Uiteindelijk was de boodschap toch dat de terreurdekking werd afgetopt op € 1 miljard. Het was natuurlijk een ongelooflijk ingewikkeld verhaal om te communiceren en ik heb niet het idee dat veel mensen wisten waar het nu precies over ging. Maar we moesten wel juridisch rugdekking hebben voor die clausule.”

En dat was nog een heel gedoe, weet Van Dijl. “Het ging om de negatieve optie: mag je zoiets zomaar opleggen of moet je alle verzekerden de kans geven om de polis op te zeggen? Dat laatste wilden we voorkomen, want dat had geen zin. We kregen gelukkig steun van de wetgever om het zo aan te pakken.”

VAN was al bekend met pools

De praktische inrichting van de NHT, waar de toenmalige VAN de uitvoering van ging doen, was veel minder ingewikkeld, vertelt Van Dijl. “Wij hadden de techniek al in huis doordat we al pools hadden. We moesten een administratief vereveningssysteem bedenken en ook de inkoop van herverzekering was vrij eenvoudig. We hadden onze kanalen in die wereld al lang en breed aangeboord. En daarna was het wachten op de klap, maar die is gelukkig nog niet gekomen. Toch was het belangrijk om deze stap te zetten en te laten zien dat we als verzekeringsmarkt proactief te werk gingen.”

De NHT is met deze unieke opzet een geslaagd voorbeeld van samenwerking in de verzekeringsbranche, vindt Van Dijl. “De verzekerde heeft geen cent extra hoeven betalen en in feite is het een herverzekerings-samenwerkingsverband.”

Wel claims, geen uitkering

In de 17 jaar dat de NHT nu actief is, is er nog nooit een schadevergoeding uitgekeerd. Maar dat betekent niet dat er nooit schade is gemeld. Dat gebeurde ook al in de eerste paar jaar van het bestaan: “Er zijn aanslagen geweest op Bali, in Madrid en Londen en we hebben na de moord op Theo van Gogh drie meldingen binnengekregen”, zegt Thielen. De allereerste schade werd eind 2003 gemeld, na een terroristische aanslag die in augustus had plaatsgevonden in Jakarta. Het overlijden van een verzekerde betekende dat drie levenpolissen tot uitkering kwamen, maar de schade bleef onder de € 7,5 miljoen.

Het jaar erop waren er 7 schademeldingen, maar ruim 800 ‘incidenten’, waarbij met name kerken, moskeeën en islamitische scholen het moesten ont­gelden en doelwit bleken van meestal onbekend gebleven daders. Er was onder meer een melding van een brandstichting bij een kippenfokkerij, die was opgeëist door een dierenbevrijdingsorganisatie.

Sri Lanka

Ook de laatste jaren wordt er schade geclaimd zonder dat het tot een NHT-uitkering komt, zegt de huidige poolmanager Hans van der Wouden. “Vorig jaar hadden we de zelfmoordaanslagen in Sri Lanka. Die zorgden niet voor Nederlandse gewonden, maar wel voor annuleringen en vervroegde terugkeer van reizigers. De NHT keerde echter niet uit omdat het drempelbedrag wederom niet werd gehaald. “De aanslagen in Sri Lanka troffen met name reisverzekeraars. Door het negatieve reisadvies zijn reizen geannuleerd en reizigers eerder teruggegaan.”

Adviescommissie

De laatste jaren is er een adviescommissie die bijeenkomt zodra er ergens een calamiteit is en beoordeelt of er sprake is van terrorisme. “In het geval van Sri Lanka was het oordeel ‘ja’. Daarmee ging het sein op groen om het schaderegistratiesysteem live te zetten. Daarmee kunnen verzekeraars schades bij ons melden. Zo kunnen we in de gaten houden of de drempel wordt gehaald”, zegt Van der Wouden. Bij de tramaanslag in Utrecht lag het anders. “Daar was niet direct duidelijk of het om terreur ging. De adviescommissie heeft in eerste instantie geoordeeld dat er geen sprake van terrorisme was, maar nadat er meer informatie beschikbaar kwam, onder andere over de motieven van de dader, kwam de adviescommissie alsnog tot de conclusie dat er wél sprake was van terrorisme. Het schadesysteem is opengezet voor eventuele meldingen, doch ook in dit geval zal de drempel vermoedelijk niet gehaald worden”. (alinea gewijzigd op 20 januari '22- red.)

Meer artikelen uit de '80 jaar Vereende' reeks vindt u hier:

80 jaar de Vereende