8 januari '24 - De RDW ofwel Dienst Wegverkeer is van oudsher de overheidsorganisatie die registratie, toezicht en typekeuringen van motorrijtuigen bijhoudt. Door technologische vernieuwing en strengere milieunormen staat de RDW steeds vooraan bij kennisontwikkeling. “Want welke keuze de markt ook maakt, voertuigen moeten wel worden getest.”
Arnold Rijks, RDW: ‘We moeten voortdurend inspelen op nieuwe ontwikkelingen’
Iedereen die met een gemotoriseerd vervoermiddel de weg op gaat, krijgt te maken met de RDW. Of het nu gaat om het halen van uw rijbewijs, de aanschaf, registratie en verzekering van uw auto, of het laten uitvoeren van de apk-keuring, de RDW is erbij betrokken. Wie onverzekerd rondrijdt of niet tijdig de apk laat uitvoeren, kan een boete opgelegd krijgen door de Dienst Wegverkeer.
Hoofdtaak van dit zelfstandige bestuursorgaan (ZBO) is het bijhouden van de levensloop van Nederlandse motorrijtuigen en het beheer van bijbehorende documenten, zoals rijbewijzen en kentekens. (Zie kader.) “Maar de RDW doet veel meer dan de gemiddelde burger merkt”, vertelt Arnold Rijks, adviseur externe betrekkingen.
Kennis up-to-date houden
Zo staan de plannen voor 2025 en verder voor een groot deel in het teken van innovaties en nieuwe regelgeving. “Om de huidige ontwikkelingen bij te houden, moeten we voortdurend onze kennis up-to-date houden en in overleg blijven met onze private en publieke partners”, licht Rijks toe.
“Want welke keuze de markt ook maakt, of voertuigen nu elektrisch worden of een andere energiebron krijgen, ze moeten wel worden getest. Door ons. Daarom zorgen we ervoor dat we in een vroeg stadium weten wat er op ons afkomt.”
Software-updates
“Zo beperkt ons toezicht op motorrijtuigen zich straks niet meer tot het moment waarop een auto de weg op gaat. We moeten binnenkort motorrijtuigen gedurende de totale levensduur blijven monitoren. Om te checken of ze voldoen aan emissienormen, elektrificatie-eisen en wetgeving. Daar horen bijvoorbeeld ook software-updates bij.”
Hiermee sorteert de RDW voor op nieuwe Europese Regelgeving. Bedoeling is dat in 2025 de regelgeving van het zogeheten Roadworthiness Package wordt herzien. Dit is een pakket wet- en regelgeving dat moet leiden tot grotere veiligheid en betere milieuprestaties van voertuigen gedurende de gehele levensduur.
Zelfrijdende auto’s
Daarnaast volgt de RDW de innovaties op het gebied van geautomatiseerd rijden op de voet. Rijks: “Deze transitie vergt straks een andere aanpak van de uitvoering van onze taken. Hoe kun je van een zelfrijdende auto vaststellen of die veilig rijgedrag vertoont? Dat vereist een integrale blik op het voertuig, op de interactie tussen de mens en het voertuig en op de interactie van het voertuig met zijn omgeving. We werken hier dan ook samen met o.a. Rijkswaterstaat en het CBR.
“Door te zorgen dat we onze kennis continu op peil houden, kunnen we ons voorbereiden op deze toekomstige uitvoeringstaken. En kunnen we nieuwe regelgeving beoordelen op uitvoerbaarheid en, indien nodig, tijdig beïnvloeden.”
Praktijktesten
Vanuit de voertuigindustrie krijgt de RDW al aanvragen voor typegoedkeuringen op het gebied van software-updates, cybersecurity-management en de nieuwe geautomatiseerde voertuigwetgeving: automated lane keeping systems (ALKS), vertelt Rijks. “Onze medewerkers houden daarom nauw contact met fabrikanten. We nemen deel aan internationale onderzoekstrajecten en we faciliteren praktijktesten.”
Lichte elektrische voertuigen
Regelmatig komt de RDW in contact met de Vereende. “Die samenwerking is uitstekend, we weten elkaar te vinden als het nodig is. We treffen elkaar regelmatig bij overleggen met de verzekeringsbranche over technologische ontwikkelingen. Bijvoorbeeld over de zogeheten lev’s, lichte elektrische voertuigen. Omdat zulke nieuwe voertuigcategorieën niet altijd geaccepteerd worden door reguliere verzekeraars, wil de Vereende daarop snel kunnen anticiperen.”
Onverzekerde motorrijtuigen
“Daarnaast zijn we twee jaar geleden een samenwerking met de Vereende gestart om het aantal onverzekerde motorrijtuigen te verminderen. Eigenaren die bij de RDW aangeven dat zij moeite hebben hun motorrijtuig te verzekeren, ontvangen van ons de gegevens van een verzekeringsadviseur bij hen in de buurt die samenwerkt met de Vereende.”
Mobiliteitsdata
Ook essentieel is de nu lopende overgang van het traditionele kentekenregister naar een mobiliteitsregister. Daarvoor werkt de RDW mee aan de ontwikkeling van een Centraal datapunt voor beschikbare mobiliteitsdata.
Verder is een belangrijke trend in mobiliteit de verschuiving van bezit naar deelgebruik. Deze verschuiving brengt nieuwe uitdagingen met zich mee. Het wordt van belang dat niet alleen duidelijk is wie de eigenaar van een voertuig is, maar ook wie de gebruiker is. Bijvoorbeeld voor betalen naar gebruik, inning van boetes en aansprakelijkheid voor het voertuig.
kader
Registreren, testen, goedkeuren en periodiek beoordelen
De Rijksdienst voor het Wegverkeer is in 1949 opgericht. In 1996 veranderde de naam in RDW of Dienst Wegverkeer. De RDW valt onder verantwoordelijkheid van het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat. De taken zijn verdeeld over vijf divisies, verspreid over het land. Het hoofdkantoor bevindt zich in Zoetermeer.
De divisie Toezicht & Beoordeling (T&B) richt zich op toezicht, erkenningen en individuele keuringen. Een van de taken is toezicht op de erkenninghouders: garagebedrijven met een erkenning voor bijvoorbeeld het uitvoeren van de APK.
De divisie Voertuig Regelgeving & Toelating (VRT) heeft taken op het gebied van regelgeving, tests en typegoedkeuring van voertuigen of onderdelen daarvan. Deze divisie faciliteert experimenteerwetgeving en ontheffingen voor bijvoorbeeld bijzondere transporten.
De divisie Registratie & Informatie (R&I) heeft een regisserende rol in de voertuig- en rijbewijsketen en een ondersteunende rol in de handhavingsketen. R&I beheert diverse registers, waaronder het kenteken- en rijbewijsregister, het Nationaal Parkeer Register en het Verzekeringsregister. R&I is gevestigd in Veendam, vlakbij het Landelijk Intelligence- en expertisecentrum Voertuigcriminaliteit (LIV).
De divisie ICT voorziet in de behoefte aan ICT-voorzieningen ter ondersteuning en vernieuwing van bedrijfsprocessen en dienstverlening. Anders dan veel andere overheidsdiensten bouwt de RDW de meeste programmatuur zelf.
De divisie Tolheffing is nieuw. Deze realiseert de tijdelijke tolheffing op de Blankenburgverbinding (sinds december 2024) en binnenkort ook die op de ViA15. Daarnaast wordt naar verwachting in 2026 een vrachtwagenheffing op het hoofdwegennet ingevoerd.
Digitaal rijbewijs
Daarnaast werkt de RDW mee aan modernere rijbewijsregels en handhaving over de grenzen heen. Een van de veranderingen in wetgeving is de invoering van een digitaal rijbewijs dat in de hele EU geldig is. Ook wordt het mogelijk om handhaving en opsporing van verkeersovertredingen en -misdrijven over de grenzen heen te vergemakkelijken.
Nieuw testcentrum in Marknesse
Tot slot kijkt de RDW uit naar de bouw van een nieuw Mobiliteit en Infrastructuur Test Centrum (MITC) in Marknesse, Flevoland. Dit moet in 2027 openen. Rijks: “Samen met diverse kennispartners ontwikkelen we hier hét kennis- en testcentrum op het gebied van slimme mobiliteit.
“Hier kunnen straks nieuwe voer- en vliegtuigen worden ontwikkeld en getest. Zoals zelfrijdende auto’s en systemen die assisteren of ingrijpen bij het inhalen, of voertuigen en onderdelen die niet over een typegoedkeuring beschikken. Ook wordt het straks mogelijk om emissietests te doen.
“De verhuizing van ons testcentrum – het oude staat in Lelystad – biedt ons de mogelijkheid om het aan te passen aan de nieuwste eisen. Zo komt er een extra lange testbaan. Die maakt het mogelijk om innovatieve systemen op het gebied van remmen, sturen, snelheidsbegrenzing en stabiliteit te testen. Dus als je van mobiliteit en van voertuigen houdt, dan moet je straks dáár zijn!”